Doseren op gewicht

Inleiding

Het doseren van geneesmiddelen op basis van gewicht is een veelgebruikte methode in de apotheek, vooral bij kinderen, maar ook bij volwassenen. Deze aanpak zorgt ervoor dat de patiënt een dosis krijgt die optimaal is voor zijn of haar gewicht. Dit is belangrijk omdat een te lage dosis mogelijk niet effectief is, terwijl een te hoge dosis ongewenste bijwerkingen kan geven.

De reden voor gewichtsdosering is dat de verdeling, het metabolisme en de uitscheiding van een geneesmiddel in het lichaam kunnen variëren afhankelijk van het lichaamsgewicht en de lichaamssamenstelling. Zo zorgt een hoger lichaamsgewicht vaak voor een groter volume waarin een geneesmiddel zich kan verspreiden, wat invloed heeft op de concentratie van het geneesmiddel in het lichaam.

Waar vind je de normdosering?

In het Informatorium Medicamentorum, Kinderformularium.nl, Farmaceutische Kompas en natuurlijk ook de bijsluiter, vind je de normdosering terug van een geneesmiddel.

Voorbeelden van normdoseringen

Voorbeeld 1:

“Pijnbestrijding (onder andere bij Juveniele Idiopathische Arthritis (JIA))
Normaal preparaat (geen gereguleerde of verlengde afgifte)
3 maanden tot 18 jaar: 1 – 3 mg/kg/dag in 2 – 4 doses. Max: 200 mg/dag.¹“

Uitleg 1:

Wat is de normdosering?

1 – 3 mg/kg/dag in 2 – 4 doses. Stel het kind is 10 kg. Dan is de dosering per dag 1 – 3 mg/kg/dag x 10 kg = 10 – 30 mg / dag (in 2-4 doses).

Wat betekent Max: 200 mg/dag?

Het gewicht van een kind van 3 maanden verschilt behoorlijk van een kind van 16. Om te voorkomen dat (oudere) kinderen met een hoog gewicht te hoge hoeveelheid krijgen wordt er vaak een maximale totale dagdosering vermeld in het Kinderformularium.

• Kind weeg 10 kg – arts doseert 75 mg per dag in 3 doses.
  • Apothekersassistent AB: De dosering is juist. Ik bereken de dosering: 10 kg x 1 mg/kg/dag = 10 mg en 10 kg x 3 mg/kg/dag = 30 mg. Maar je mag maximaal 200 mg/dag dosering. Oftewel, de dosering is lager dan het maximum. Mijn conclusie: de dosering is juist.
  • Apothekersassistent BA: De dosering is onjuist. Ik bereken de dosering: 10 kg x 1 mg/kg/dag = 10 mg en 10 kg x 3 mg/kg/dag = 30 mg. Een dagdosering van 75 mg is te veel. Mijn conclusie: De dosering is onjuist. Actie: Ik overleg met de voorschrijver om de dosering te verlagen naar 30 mg / per dag in 3 doses. In andere woorden 3 x per dag 10 mg. Reactie: Arts geeft aan dat 3 x per dag 10 mg akkoord is.
• Apothekersasstent BA heeft het juist: Je houd in principe altijd de doseergrenzen aan. Wanneer gebruik je dan wel de max? Met name bij hoge(re) gewichten. Stel de patiënt is 16 jaar en weegt 90 kg. 90 kg x 1 mg/kg/dag = 90 mg / dag en 90 kg x 3 mg/kg/dag = 270 mg / dag. 270 mg / dag is te hoog! Je doseergrenzen worden daarom: 90 mg / dag – 200 mg / dag in 2-4 doses.

1. Kinderformularium.nl. Diclofenac. URL: https://www.kinderformularium.nl/geneesmiddel/17/diclofenac. Geraadpleegd op: 19-11-2023 ↩︎